[ Pobierz całość w formacie PDF ]
mimo że stany wyjściowe i etapy pośrednie były różne.
Ten stabilny stan końcowy nie musi być jedyną możliwą strukturą
minimalnej energii (tak się określa stabilne, idealne stany równowagi,
do których dążą struktury zgodnie z zasadami termodynamiki).
Z obliczeń wynika, że istnieją niezliczone inne stadia końcowe takiego
samego poziomu energii i że są one równie prawdopodobne. Mimo to
występuje zawsze tylko to jedno, wstępnie zaprogramowane. Dziwne.
Istnieje obszerna literatura specjalistyczna poświęcona problemowi
minimum multiplum" związanego z rozwinięciem protein.
Można by wysunąć zarzut, że taki przykład z głębin wnętrza komórki jest
o wiele mniej poglądowy niż na przykład równie tajemnicza sprawa
uformowania nogi muchy albo segmentu owocu. Zarzut ten jednak nie
wytrzymuje krytyki. W rzeczywistości w przypadku tworów prostych widać o
wiele wyrazniej, niż w przypadku złożonych, zróżnicowanych układów
komórek, że nieustanna powtarzalność określonej (niekoniecznej)
struktury jest niewytłumaczalna.
Cóż więc proponuje Sheldrake, aby za jednym zamachem wyjaśnić wszystkie
problemy spośród wymienionych na wstępie? I na czym polega związek z
wiedzÄ… ezoterycznÄ…?
Ów brytyjski biochemik i naukowcy bÄ™dÄ…cy jego zwolennikami twierdzÄ…, że
istnieje kształtująca przyczynowość", która za pośrednictwem
przestrzeni i czasu decyduje o tym, co jak ma wyglądać.
Teza ta weszła do nowoczesnej terminologii naukowej pod nazwą pola
morfogenetycznego.
Pole to najlepiej jest porównać do projektu budowlanego, określającego
kształt budynku, który ma powstać z istniejącego zasobu cegieł, zaprawy,
drewna, dzwigarów itd. Możliwe byłyby najróżniejsze formy budowli, ale
realizuje siÄ™ tylko jednÄ…, zgodnÄ… z projektem.
Idea pola innego niż znane pola elektromagnetyczne albo grawitacyjne,
które miałoby być przyczyną tajemniczych zjawisk, nie jest taka nowa.
Przypomina ona odłożoną już ad acta teorię kosmicznego eteru.
Koncepcja pola morfogenetycznego nie jest jednak tylko odgrzewaniem tej
starej koncepcji, zdruzgotanej przez Einsteina i innych, ale czymÅ›
całkowicie rewolucyjnym. Pole to, niemożliwe do zarejestrowania zmysłem
wzroku, słuchu, dotyku, smaku ani żadnym innym - co dotyczy także
grawitacji i elektromagnetyzmu - organizuje formÄ™ wszystkiego (i wiele
jeszcze innych zjawisk).
Mogłoby to wiele wyjaśnić, przede wszystkim ten kłopotliwy fakt, że
spośród wielu możliwych form złożonych układów chemicznych, które
dopuszczajÄ… prawa natury, jest zawsze wybierana tylko jedna, czego nie
mogą wystarczająco wyjaśnić znane prawa fizyczne.
Kto dokonuje tego wyboru?
W tej kwestii występuje znowu rozbieżność poglądów.
Frakcja metafizyczno-filozoficzna wśród naukowców (a jest ona w epoce
nowej fizyki liczniejsza, niż można by przypuszczać) przyjmuje pogląd
Platona i Arystotelesa. Zwłaszcza Arystoteles był przekonany o wiecznej
trwałości form specyficznych. Według jego koncepcji w kosmosie kryje się
za chaosem świata dostępnego obserwacji ukryta zasada porządkująca,
wymuszajÄ…ca powstawanie struktur z chaosu.
Niektórzy fizycy wcale nie uważają tego punktu widzenia za aż tak bardzo
staroświecki, mimo odkrycia zasady nieoznaczoności i funkcji
prawdopodobieństwa.
W innym obozie panuje pogląd, według którego formy nie dlatego powstają
i są powielane, że były z góry określone od początku świata, ale
dlatego, iż podlegają przyczynowemu oddziaływaniu form z przeszłości.
Również i to nie brzmi zbyt konkretnie. Do niedawna występowała tu
trudność, że mogłoby być za to odpowiedzialne tylko takie wzajemne
oddziaływanie, które pokonuje barierę przestrzeni i czasu, a więc także
prędkości światła, a tym samym nie przypomina żadnego ze znanych
dotychczas czynników fizycznych. Odkąd John S. Bell wysunął teorię
kosmicznego kitu, a Alain Aspect dowiódł istnienia uniwersalnego
natychmiastowego powiązania między wszystkimi cząstkami we
wszechświecie, znikły te wątpliwości.
Jedyną kwestią sporną pozostała sama teoria. Hipoteza Sheldrake'a
[ Pobierz całość w formacie PDF ]